Op vakantie in Azië kan ik altijd gefascineerd kijken naar de hoeveelheid zinloze banen. Iemand die je kaartje voor de ferry ontvangt. Dat doorgeeft aan een volgende. Die geeft er een stempel op, waarna het kaartje weer dezelfde weg terug vervolgt, zodat jij daarna met het gestempelde kaartje de boot op mag. En ja, ook in Nederland komen er steeds meer onzinnig banen bij. Intermediair is daarom een artikelenreeks begonnen met de passende titel Ik heb (g)een bullshit baan. Volgens de bedenker van de term, David Graeber, is een bullshit baan een rol waarvan de persoon zelf vindt dat het (deels) een onzinbaan is.
In de laatste editie vragen ze Hebe Boonzaaijer, van tech bedrijf Equinix, naar de relevantie van haar relatief nieuwe rol als Global Wellbeing Director. Een terechte vraag, want wat is wellbeing precies? Voormalig consultant en oprichtster van Quan Wellbeing, Arosha Brouwer, stelde die vraag aan 500 mensen en kreeg ook 500 verschillende antwoorden. Als we al niet weten wat het precies is, waarom dan een specifieke rol op dit onderwerp? Laat staan zo’n zware.
Kun je als wellbeing officer überhaupt wel impact maken? Het is sowieso een illusie om te denken dat iedereen binnen het bedrijf openstaat voor wellbeing initiatieven vanuit werk. Generaliserend heb je, in mijn optiek, 3 soorten werknemers als het om wellbeing gaat:
- 20% usual suspects – die doen overal enthousiast aan mee, maar doen dat ook al buiten kantoor om.
- 20% criticasters. Ik noem die altijd gekscherend de SP-stemmers, naar hun initiële leuze Stem tegen, Stem SP. Die stemmen overal tegen. Maar meestal zorgt deze doelgroep wel voor zichzelf, op hun eigen manier.
- Binnen de overige 60% vind je de twijfelaars, overwerkte, maar ook de onderwerkte, collega’s die denken, ‘onwijs leuk, maar ik heb nu geen tijd/ zin/ vul maar in’. Juist deze groep wil je bereiken met je wellbeing initiatieven, omdat je daar het meeste verschil kan maken. Maar hoe doe je dat?
Ik heb zelf alleen nog nooit meegemaakt dat iemand gestart is met gezonder leven (mentaal en/ of fysiek), puur omdat de werkgever dit aanbood. Mensen beginnen met gezonder leven omdat ze iets hebben meegemaakt, de dokter ze tot inzicht heeft gebracht of omdat ze klaar zijn met zich minder, matig, moe te voelen. Het kan ook vanuit een positiever hoek komen; ze zien hun collega’s ermee bezig en hun enthousiasme werkt aanstekelijk.
Wat ook de beweegreden is, als werkgever wil je een gezondere lifestyle alleen maar aanmoedigen. Energieke en gezonde werknemers zijn creatiever, presteren beter, kosten minder, zijn minder snel geneigd om van baan te veranderen en zijn meer betrokken bij de organisatie. Bovendien versterken al deze positieve zaken elkaar ook weer verder.
En dat die rol verder gaat dan een fruitschaal of personal trainer, is inmiddels ook geen nieuws meer. De echte wellbeing indicatoren gaan over vertrouwen in je collega’s, de werk/ privé balans (of beter de live/life balance), voldoening in je werk, eigenaarschap en sociale interactie. En dat moet wel gewaarborgd worden. Een gedegen wellbeing gaat ook niet meer over preventie, maar richt zich op amplitie: hoe laat ik mijn werknemers groeien in plaats van alleen aftakeling voorkomen?
Desondanks blijft het een uitdaging om de impact goed in kaart te brengen. In sales kun je de euro’s tellen, in marketing de kijkcijfers, maar qua wellbeing is het nog steeds een hele lastige om ziekteverzuimcijfers of het behoud van je medewerkers in direct verband te brengen met een wellbeing initiatief. Toch wordt de noodzaak steeds groter. Het is niet voor niets dat marktleider Zilveren Kruis een volledig team adviseurs op Gezond ondernemen heeft zitten. Dat juist de meest vooraanstaande bedrijven zich verenigen in de Wellbeing Community of het Vitaliteitsnetwerk en dat wellbeingprogramma’s, gelukkig, steeds meer aandacht krijgen.
Dus terug naar de vraag van Intermediair: is de rol van Hebe, als verantwoordelijke voor de wellbeing van haar collega’s, een onzinbaan? Helaas in veel bedrijven inderdaad (nog) wel. Te vaak krijgt iemand het wellbeing stuk als ‘side project’ erbij, zonder budget of zeggenschap en mag af en toe een enkele webinar aanbieden. Op TikTok gaat er momenteel een video viraal die de draak steekt met precies deze onmacht waar de wellbeing manager vaak mee te kampen heeft. Maar dat zegt meer over bullshit management vanuit de directie, dan dat de specifieke rol onzin is.
Want pak je het goed aan, geef je zeggenschap, budget en de juiste ondersteuning, dan kan het je organisatie, mensen en daarmee het resultaat alleen maar ten goede komen. Geen bullshit, maar essentie.
