Ondanks dat er momenteel weinig gesprekken bij de koffieautomaat worden gevoerd, zal het je waarschijnlijk niet zijn ontgaan dat Netflix onlangs the Social Dilemma heeft gelanceerd. Een spraakmakende documentaire over de negatieve effecten van het internet en dan met name social media.
De hoofdrollen worden vertolkt door veelal ex-medewerkers van techbedrijven die hun zorgen uiten over de gevaren van, met name, social media. Op zijn Amerikaans weten de makers vijf minuten informatie uit te spreiden over ruim anderhalf uur.
De interviews zijn perfect in scène gezet, aangevuld met een melodramatisch portret van een familie die herkenbaar struggelt met haar mobiele telefoongebruik. Om het wat zwaarder aan te zetten, wordt de nadruk met name gelegd op de negatieve impact van social media op de kinderen in het gezin.
Voor de meeste lezers waarschijnlijk niet echt iets nieuws. Wel maakt de documentaire nogmaals haarfijn duidelijk dat gratis niet bestaat. Oneliners als: “Als je niet hoeft te betalen voor een product, dan ben je zelf het product” en “social media en drugsdealers zijn de enigen die hun klanten ‘gebruikers’ noemen”, waarschuwen ons voor de verslavende en negatieve werking van social media.
Toegegeven, we zitten met zijn allen heel veel tijd op social media (gemiddeld anderhalf uur en jongeren bijna tweeënhalf uur per dag). Steeds meer jongeren kampen met burn-out verschijnselen, omdat social media-gebruik de prestatiedruk zou verhogen. Jongeren zouden een waanwereld ontwikkelen die kan leiden tot zaken als Snapchat-dysmorfie (het willen lijken op jezelf zoals je eruit kan zien door een Snapchat-filter).
Maar net als met alle ontwikkeling, zijn er twee kanten aan de medaille. Het is mede dankzij social media dat we een transparantere wereld hebben waarin bepaalde zaken sneller aan het licht komen. Zo is de genoemde prestatiedruk voor een deel toe te dichten aan social media, maar voor een evenredig deel aan de **hogere verwachtingen**van ouders.
Zonder social media had de #metoo-beweging nooit zoveel impact gehad. Sterker nog, dan had het concept van de hashtag nooit bestaan, of de Ice Bucket Challenge die internationaal viral ging via social media en meer dan 220 miljoen dollar ophaalde in de strijd tegen ALS. Of Sweetie; het virtuele meisje van Terre Des Hommes zorgde ervoor dat duizenden pedofielen via diezelfde social media geïdentificeerd werden en vervolgd.
Uiteraard is het goed om de gedragingen en functionaliteiten van social media-platformen in de gaten te houden, maar belangrijker is het om als ouder je rol te pakken. In plaats van social media de schuld te geven, je te verdiepen in je kinderen en wat ze doen. Ook online. Ze meenemen in de risico’s en wegwijs te maken, in plaats van alleen maar druk te zijn.
Een prachtig voorbeeld hiervan zagen we afgelopen week bij Eva Jinek aan tafel. Famke Louise die de frustratie van een hele generatie vertolkt waar iedereen in eerste instantie over valt en van alles van vindt (ik zelf net zo goed), maar daarmee lijnrecht tegenover een oplossing komt te staan.
Je kan ook zoals Diederik Gommers het gesprek aangaan vanuit respect met als resultaat dat de ander na gaat denken. Dat kan ook bij je kinderen. Zodat ze zelf kunnen bedenken hoe serieus ze social media moeten nemen.
